Ինչպես հայտնի է, ջրային ռեսուրսները դասվում են չսպառվող ռեսուրսների շարքին: Ճիշտ է ջրային ռեսուրսները քանակապես չեն սպառվում, բայց նրանք
ենթակա են որակական սպառման: Ինչպես մի շարք բնական ռեսուրս, այնպես էլ ջուրը ՀՀ-ում
օգտագործովում է անհաշվենկատորեն, շատ հաճախ լուրջ էկոլոգիաական խնդիրներ
առաջացնելով:
ՀՀ գետերը ունեն
օգտագործման երկու հիմնական տեսակ` ոռոգչային և էլեկտրաէներգետիկ: Ոռոգման համար
ջրերի ռացիոնալ օգտագործման նպատակով գետերի վրա կառուցվել են ջրամբարներ, որոնց
թիվը ՀՀ-ում հասնում 80-ի մոտ 990 մլն քմ ընդհանուր մաերեսով: Դրանք օգտագործվում
են հիմնական ոռոգման, էներգետիկ, ձկնաբուծական նպատակներով: Ջրամբարներից
ամենախոշորը Ախուրյանն է 525 մլն խմ ծավալով, որից օգտվում է նաև Թուրքիան: ՀՀ
գետերի էներգետիկ նպատակներով օգտագործման մասին է վկայում նաև ՀՀ-ում առկա
Ջրէկ-ները, որոնց թիվը հասնում 39-ի: Դրանցից հայտնիներն են Սևան-Հազդան կասկադը
(6 Ջրէկ), Որոտանի կասկադը (3 Ջրէկ): Նախատեսվում է կառուցել ևս 64-ը: ՀՀ-ում
ջրային տեսուրսներկ ռացիոնալ օգտագործման համար կառուցվել են նաև ջրանցքներ:
ՀՀ-ում
ջրօգտագործման առյուծի բաժինը` 83 %-ը, բաժին
է գյուղատնտեսության ոլորտին, խմելուն` 4.4 %-ը, արտադրական և կոմունալ
նպականերին` 12.6%-ը: ՀՀ-ում օգտագործվող
ջրի մեծ մասը` 57 %-ը, բաժին է ընկնում Արմավիրի (32,5%) և Արարատի (24,5%)
մարզերին, որոնք այդ ջրի մեծ մասը նույնպես օգտագործում են գյուղատնտեսական
նպատակներով, այդ թվում Արագածոտնի, Արմավիրի, Արարատի մարզերում այդ նպատակով
օգտագործվում է ջրի ավելի քան 93 %-ը: Գրեթե նույն պատկերն է նաև Տավուշի և Վայոց
Ձորի մարզերում (մոտ 90%): Իսկ արդյունաբերական ջրօգտագործողներ են համարվում
Լոռու և Սյունիքի մարզերը և մայրաքաղաք Երևանը:
Ջրային ռեսուրսների
օգտագործումը ՀՀ-ում նույնպես առաջացնում է որոշակի գեոէկոլոգիական հետևանքներ:
Դրանցից են ջրային պաշարների քանական և
որական սպառումը (Սևանա լիճ), երկրոդային աղակալումը` արտեզյան ավազանի
օգտագործումից, գետերի ջերմային աղտոտումը ՋրԷկ-ների գործարկման հետևանքով:
Ջրէկ-ները նաև ազդում են գետերի կեսնսաբազմազանության վրա` նվազեցնելով դրա
տեսակային և քանակական կազմը: ՀՀ-ում գետերի աղոտոտվում են ոչ միայն
արդյունաբերական, այլ նաև կենցաղային թափոններով: Ընդ որում կենցաղային թափոններով
աղտոտման աշխարհագրությունն ավելի մեծ է: Միաժամանակ ՀՀ գետերը աղտոտվում են միջին
և ստորին հոսաքներում: Ինչպես գիտենք,
ջուրը ունի շատ կարևոր հատկություն` ինքնամաքրում: Ցանկացած ջրային ավազան ունի
ինքնամաքրման ժամանակահատված: Այդ առումով առանձնանում են գետերը, քանի որ նրանց
ինքնամաքրման ժամանակահատվածը տատանվում է մի քանի օրից մինչև մի քանի շաբաթ, ի
տարբերություն լճերի, ինքնամաքրման ժամանակահատվածը կարող է տևել հազարավոր
տարիներ: Հանրապետության տարածքի գետերի ինքնամաքրման ունակությունները բարենպաստ
են` կապված լեռնային, արագահոս բնույթից: Սակայն մարդկային միջամտությամբ` գետերի
հոսքը դանդաղելով նվազում է նաև գետերի ինքնամաքրման ունակությունը: Հանրապետության
գետերի, հատկապես Ողջիի, Դեբեդի և Հրազդանի ջրերի աղտոտվածության աստիճանը բարձր է,
որի պատճառով դրանք դասվում են առավել աղտոտված գետերի շարքին: Հաշվի առնելով ՀՀ
էներգետիկ զարգացման հեռանկարները, այն է` սպասվող էներգետիկ պակասը լրացանել փոքր
ՀԷԿ-երով, առավել վտանգում են ՀՀ գետերի բնականոն հոսքը:
Ջրօգտագործման ոլորտում առանձնահուտկ հիմնախնդիր է
հանդիսանում Սևանա լճի հիմնախնդիրը:
2011
թ. ՀՀ տարածքում օդային ավազան է արտանետվել 114 600 տոննա վնասակար նյութեր
(ծծմբային անհիդրիդ, ազոտի օքսիդներ, ածխածնի օքսիդ, ցնդող օրգանական
միացություններ` գծապատկեր 8): Ընդ որում օդի աղտոտվածության բարձր ցուցանիշներ
դիտվում են Լոռիում, Կոտայքում, Երևանում, որոնց համապատասխանաբար բաժին է ընկնում
անշարժ աղբյուրների մթնոլորտ արտանետվող նյութերի 34,6%, 19,3%, 12,5% 
